Deprem Erken Uyarı Sistemi’nin Kurulumu ve Kullanıcılara Sinyal Verilmesi Projesi kapsamında oluşturulan akademik danışma bilim kurulu ve istişare kurulu EDIS ve çalışmaları hakkında bugün bilgilendirme yaptı.
EDİS Afet ve Deprem Sistemleri A.Ş. CEO’su Ali Emre Erişen, dünyada sadece 5 ülke tarafından erken uyarı sistemi kullanıldığını belirterek, Türkiyede ki plot uygulamalarda olumlu sonoçlar aldıklarını, etkilenecek bölgeye 117 saniyeye önceden uyarı bidirimi gelmesi beklenirken bazı bölgelerde 186 saniye varan erken uyarı aldıklarını belirtti.
EDIS CEO’su Ali Emre Erişen, "Uzun yıllardır deprem erken uyarı sistemleri üzerine çalışıyoruz. İlk 2016 yılında başlamıştık. 2019 yılında aslında bu yazılım, algoritma tamamlandı ve saha testlerine başladık. 2019- 2022 arasında saha testlerini tamamladık. 2 Haziran’dan beri aslında bu sistem aktif olarak Türkiye’nin belli bölgelerinde çalışıyordu. Fakat 2 Haziran sonrasında bunu sahada kullanmaya başladıktan sonra şunu gördük; elde ettiğimiz süreler ve erken uyarı zamanları, hem bizim için hem de insanlık için beklemediğimiz daha güzel sonuçlar doğurdu. Biz de bunu, aslında bugün buradaki amacımız bu bilim kurulunun hedefi, bu sinyal insanlık yararına da kullanabilir miyiz? Çünkü belli bölgelerde, bu sanayilerde, belli hızlı trenlerde, 186 saniye varan erken uyarı süreleri kazandık. Bu insanlık için de bizim için de güçlü bir umut doğurdu. Bununla alakalı devletle alakalı belli konularda çalışmalara başladık. Akabinde bazı alanlarda aslında biraz çekinceler oldu. Yani bu, insanlara verilmeli mi verilmemeli mi? İnsanlar buna nasıl tepki verirler? Baktık, bu işin sonucu çok fazla gelmeyecek ve dedik ki bunla alakalı ne yapalım bu işi ehline bırakalım. Aslında bu bizim gibi işte mühendislerin ya da işte depremcilerin alanından ziyade toplum bilimcilerin, afet bilimcilerin alanı. Bunu, vatandaş tarafından kullanılıp kullanılmayacağını bununla alakalı birçok üniversiteyle iş birliği yaparak bu bilim kurulu faaliyetleri çalışmalarını başlattık.
Önceden sistemler şöyle çalışıyordu; mesela mevcutta şu an Japonya’da, Meksika’da, Amerika’da olan sistem, bunlar depremi belirli bölgelerde algılayıp kendi merkez üslerine bir erken uyarı gönderiyorlar oradan alınan sinyallerle. Japonya’daki fay hatları şehir merkezine 200 ila 500 km aralıklarla belli lokasyonlarda. Bunun için eski geleneksel sistemler Türkiye’de çalışmıyor. Çünkü onların fay hattının uzaklığından dolayı, örnek veriyorum işte, 300 kilometre ilerideki bu fay hattından depremin ulaşması 80- 90 saniye. Siz 40- 45 saniyede bunu analiz ettiğiniz zaman ülkeniz için veya onu vereceğiniz erken uyarı bölgesi için, 45 saniye süre kazanmış oluyorsunuz. Fakat Türkiye’de fay hatları çok yakından, bazı yerlerde denizden geçtiği için, bu kadar süremiz yok. 40-45 saniye geçmesi demek deprem etkiledi, vurdu gitti oluyor. Bundan dolayı Türkiye’de eski geleneksel sistemler kullanılmıyordu. Şu an geliştirmiş olduğumuz sistem, hızını birkaç kat artırdığından dolayı şu an saliseler içinde, saniye bile değil, yarım saniye gibi bir sürede algılayıp istasyona verdiğimiz sinyalle şu an aslında dünyada bir ilke imza atmış olduk" dedi.
EDIS Teknolojisi
Yapay zeka tabanlı EDIS, mülkiyeti kendisine ait olan, en etkili noktalara yerleştirilmiş yüksek teknoloji deprem istasyonları ile depremi yerinde tespit ederek depremden etkilenebilecek bölgelere erken uyarı gönderen ve tedbir almanızı sağlayan entegre otonom bir sistemdir.
Sismolojik Uzmanlık: Profesyonellerden oluşan ekibimiz, önde gelen sismoloji bilim insanları ve teknoloji uzmanlarından oluşmaktadır.
Yüksek Teknoloji: Şuana kadar ulaşılmış erken hesaplama ve iletişim süresiyle eşsiz sistemimiz dünyanın her yerine kolayca kurulabilir.
Hızlı Kurulum: Ölçeklenebilir ağ mimarimiz sayesinde sistemlerimiz aylar veya yıllar içinde değil, yalnızca haftalar içinde çalışır duruma getirilir.
Kolay Erişilebilirlik: Uygun maliyetli çözümlerimize her büyüklükteki yaşam alanlarından kolayca erişilebilir.
Uçtan Uca Çözüm: Deprem Erken Uyarı Sistemlerimiz depremin merkez üssünü algılar, büyüklüğünü tahmin eder ve önleyici eylemleri tetikler.
