Millî Eğitim Bakanlığı tarafından lise öğrencileri arasında gerçekleştirilen "Şiddet Algısı Araştırması" sonuçları açıklandı.
Araştırma bulguları, lise öğrencilerinin toplumda şiddet olaylarının en çok yaşandığı yerler arasında "dijital ortam"ı ilk sıraya koyduğunu ortaya çıkardı.
ÖĞRENCİLERİN DİJİTAL ŞİDDET ALGISI
2024 Aralık ayında ortaokul öğrencilerine uygulanan araştırma, 2025 Şubat ayında lise 10 ve 11. sınıf öğrencilerine de uygulanarak farklı yaş gruplarının dijital şiddeti nasıl algıladığı incelendi. Türkiye'nin 26 farklı ilinden 7 bin 511 lise öğrencisinin katılımıyla gerçekleştirilen anket sonuçları, lise öğrencilerinin dijital şiddete yönelik algılarının ortaokul öğrencileriyle büyük ölçüde benzer olduğunu gösterdi.
ŞİDDET ALGISININ YÜKSEK OLDUĞU DAVRANIŞLAR
Araştırmaya göre lise öğrencilerinin en fazla şiddet olarak algıladığı davranışların başında, özel bilgi ve fotoğrafların internet ortamında paylaşılması ile tehdit edilmek geldi.
Lise öğrencilerinin yüzde 92,3'ü bu durumu şiddet olarak değerlendirirken ortaokul öğrencilerinde bu oran yüzde 88,5 olarak belirlendi. Bunun yanı sıra, sosyal medyada gönderilerin kasten beğenilmemesi, beğenilerin geri çekilmesi ve dijital ortamda gruplara alınmama gibi durumlar, yüzde 15 ile yüzde 20 oranında öğrenciler tarafından şiddet olarak algılandı.
ŞİDDET DAVRANIŞLARINA MARUZ KALMA VE UYGULAMA DURUMLARI
Araştırmaya katılan lise öğrencilerinin yüzde 40'ı arkadaşlarının gönderilerini kasten beğenmediklerini; yüzde 29,8'i ise zaman zaman beğenilerini kasten geri çektiklerini ifade etti. Ayrıca, katılımcıların yüzde 53'ü en az bir kez sosyal medyada hakaret veya kötü sözlere maruz kaldığını, yüzde 40,8'i ise hayatlarında en az bir kez sosyal medyada hakaret ettiklerini veya kötü sözler kullandıklarını belirtti.
DİJİTAL ORTAMDA ŞİDDET YAYGINLIĞI
Araştırma, lise öğrencilerinin toplumda şiddet olaylarının en çok görüldüğü yerler arasında dijital ortamı ilk sıraya koyduğunu ortaya çıkardı. Katılımcıların yüzde 37,1'i dijital ortamda şiddetin yaygın olduğunu belirtti.
Öğrencilerin yüzde 33,5'i en az bir kez "diğerleri gibi davranmadığı için baskı altında hissettiğini"; yüzde 38'i ise "popüler bir görüşe karşı çıktığı için aşağılandığını" ifade etti.
SİBER ZORBALIK VE DİJİTAL ŞİDDET VERİLERİ
Siber zorbalıkla ilgili veriler de dikkati çekti. Öğrencilerin yüzde 73,5'i bir paylaşımın ekran görüntüsünün alınarak yayılmasını, yüzde 72,8'i ise popüler bir görüşe karşı çıkan kişilerin aşağılanmasını şiddet olarak değerlendirdi. Geçmişte yapılan bir paylaşımın bulunup sosyal medyada eleştirilmesi de öğrencilerin yüzde 61,3'ü tarafından şiddet olarak tanımlandı.
DİJİTAL ŞİDDETLE MÜCADELEDE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
Araştırma sonuçları, dijital şiddetin yalnızca mağduriyet boyutuyla sınırlı kalmadığını, öğrencilerin hem mağdur hem tanık hem de uygulayan olarak sürecin içinde yer alabildiğini gösterdi. Bu nedenle, gençlerin sosyal duygusal becerilerinin geliştirilmesi, dijital mecralarda kontrol mekanizmalarının güçlendirilmesi ve toplum genelinde farkındalık çalışmalarının yaygınlaştırılması gerektiği vurgulandı. Kamu kurumları, üniversiteler, sivil toplum kuruluşları ve ailelerin iş birliğiyle etkili bir önlem ve tedbir sistemi geliştirilmesi öneriliyor.
