Erzincan’ın İliç ilçesinde 13 Şubat 2024’te Anagold Madencilik tarafından işletilen sahada meydana gelen maden kazasına ilişkin kurulan Meclis araştırma komisyonu, raporunu hazırladı. Raporda şu tespitler yer aldı:
- Kazanın meydana geldiği yığın liç alanının tasarımı ve mühendislik hesaplamaları, Anagold’un doğrudan kendi mühendislik ekibi tarafından yapılmamıştır.
- Tasarım sürecinde GRE (Geotechnical Risk Engineering) ve INR (International Nickel Research) gibi uluslararası mühendislik firmalarının projeye katkıda bulunduğu belirtilmiştir.
- Bu firmaların verdiği tasarım parametreleri ve hesaplamalar, Anagold tarafından uygulamaya konulmuş olup, eksikliklerin temelinde tasarımcı firmaların yetersizliği anlaşılmaktadır.
- Yığın liç alanının stabilite analizleri ve jeoteknik değerlendirmeleri, uzman mühendislik firmaları tarafından yapılmış ve belirli güvenlik katsayılarına uygun olduğu kabul edilmiştir.
- Kazanın meydana gelmesinden önce yapılan değerlendirmelerde, tasarım parametrelerinin kabul edilebilir sınırlar içinde olduğu raporlanmıştır.
"ANAGOLD'UN DOĞRUDAN KUSURU YOK"
- Stabilite hesaplarında kullanılan kaya ve zemin parametreleri, dünya çapında kullanılan standartlara uygun olduğu için Anagold’un doğrudan bir kusuru bulunmamaktadır.
- Anagold’un maden sahasında yer kontrol radarları, jeoteknik sensörler ve diğer izleme sistemlerini kullanarak saha izleme faaliyetleri yürüttüğü raporda belirtilmiştir.
- Şev hareketlerini ve deformasyonları takip eden bu sistemlerin kazadan önce bazı hareketlenmeleri tespit ettiği ancak ani kayma hızının beklenmedik şekilde artarak kazaya yol açtığı ifade edilmiştir.
- Bu durum, Anagold’un sahadaki mühendislik süreçlerine duyarsız kalmadığını, aksine uluslararası standartlara uygun izleme mekanizmalarını aktif olarak kullandığını göstermektedir.
- 2022 yılında aynı bölgede bir şev yenilmesi yaşanmış, ancak bu olayın ardından alınan önlemlerle bölgenin stabil hale getirildiği rapor edilmiştir.
- Kazanın meydana geldiği bölgenin jeoteknik özelliklerinin son yıllarda değişmiş olabileceği ancak tasarım parametrelerine uygun olarak geliştirildiği belirtilmiştir.
"İHMAL SONUCU OLDUĞUNU SÖYLEMEK GÜÇ"
- Diğer uluslararası madencilik projelerinde kullanılan stabilite kriterleriyle kıyaslandığında, Anagold’un kullandığı metodolojinin genel geçer madencilik standartlarına uygun olduğu ifade edilmektedir.
- Yığın liç sahasının tasarımı ve mühendislik hesapları, Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) sürecinden geçmiş ve ilgili bakanlıklar tarafından onaylanmıştır.
- Anagold, tüm yasal prosedürleri tamamlamış ve madencilik faaliyetlerini yürütmek için gerekli izinleri almıştır.
- Bu nedenle, kazanın Anagold’un ihmali sonucu gerçekleştiğini söylemek güçtür.
- Anagold’un faaliyetleri nedeniyle Erzincan ve çevresinde binlerce kişiye doğrudan ve dolaylı istihdam sağladığı ifade edilmiştir. Yerel halkın istihdam edilmesiyle bölge ekonomisine doğrudan katkı sağlandığı belirtilmektedir.
- Türkiye’de altın madenciliğinin gelişmesi gerektiği ve bu sektörde faaliyet gösteren firmaların ülkenin dışa bağımlılığını azaltma konusunda kritik rol oynadığı belirtilmiştir. Anagold’un Türkiye’nin altın üretimine yaptığı katkının önem arz ettiği vurgulanmıştır.
- Türkiye, altın ithalatında büyük bir ülke konumundadır. Anagold’un altın üretimi, ülkenin dış ticaret açığını azaltmaya yönelik önemli bir katkı sağladığı şeklinde değerlendirilmektedir. Üretilen altının dahili piyasalarda kalması ve ihracata yönlendirilmesi sayesinde Türkiye’nin altın ithalatına olan bağımlılığının azalması hedeflenmektedir.
- Rapor, altın madenciliğinin Türkiye ekonomisinde büyüme ve kalkınma açısından stratejik bir sektör olduğu görüşünü desteklemektedir. Madencilik sektörüne verilen teşviklerin artırılması gerektiği vurgulanırken, Anagold gibi firmaların bu alandaki yatırımlarının öneminin altı çizilmiştir.
- Şirketin, maden sahasındaki stabiliteyi kontrol etmek amacıyla jeoteknik radar sistemleriyle sürekli izleme yaptığı belirtilmiştir. Kazadan önceki süreçte, bazı deformasyonların izlendiği ve bu konuda çeşitli önlemler alındığı bilgisi yer almaktadır.
- Anagold’un altın üretiminde dünya çapında kabul gören teknolojileri kullandığı ifade edilmiştir. Yığın liç yöntemiyle çalışmanın, altın geri kazanımında etkin bir yöntem olduğu ve verimliliği artırdığı belirtilmektedir.
- Raporda, Anagold’un risk analizleri yaparak, önleyici adımlar atmaya çalıştığı ifade edilmiştir. Bu kapsamda saha izleme, jeoteknik ölçümler ve iş güvenliği süreçlerinin düzenli olarak gerçekleştirildiği belirtilmektedir.
- Anagold’un Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) raporlarını düzenli olarak hazırladığı ve güncellediği ifade edilmiştir. Şirketin maden sahasında yapılan kapasite artışlarına uygun olarak izin süreçlerini tamamladığı belirtilmiştir.
- Rapor, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı gibi yetkili merciler tarafından yapılan denetimlerde Anagold’un mevzuata genel olarak uyumlu hareket ettiğini göstermektedir.
- Denetimler sonucunda, bazı konularla ilgili düzenlemeler yapılması talep edilmiş ve Anagold’un bu talepler doğrultusunda düzeltici önlemler aldığı ifade edilmiştir.
- Anagold’un maden sahalarının kullanım sonrası kapanma sürecinde rehabilitasyona yönelik planlamalar yaptığı ve bu süreci yönetmek için çeşitli projeler geliştirdiği ifade edilmektedir.
- Hava, su ve toprak kalitesinin izlenmesi konusunda çeşitli çalışmaların yürütüldüğü belirtilmektedir. Şirketin çevresel faktörleri kontrol altında tutmaya çalıştığı ifade edilmiştir.
- Anagold’un, maden atıklarının güvenli bir şekilde yönetildiği ve yeraltı su kaynaklarına karışmasını önlemek için modern atık barajları ve sızdırmazlık sistemleri kullandığı belirtilmektedir.
"ÇALIŞANLARA İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ"
- Şirketin, iş güvenliği standartlarını uygulamaya çalıştığı ve çalışanlarını İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) eğitimlerinden geçirdiği ifade edilmiştir.
- Anagold’un, acil durumlara karşı kriz yönetim planları geliştirdiği ve bu planları düzenli olarak güncellediği belirtilmiştir.
- Anagold’un, uluslararası madencilik standartlarına ve Türkiye’de geçerli iş güvenliği yönetmeliklerine uygun hareket ettiği raporda ifade edilmiştir.
