Kadim Erzincan toprakları her bir köşesinde farklı coğrafi şartlar koyar insanın önüne. Bazen kocaman bir ova, bazen derin bir vadi, bazen kanyon bazen dorukları karlı dağlar çıkar önünüze. Erzincan'ın Kemah ilçesindeki Tanasur vadisinin kenarındaki tepelerden birinin zirvesinde yer alan Kemah Kalesi:, çevresindeki vadilere hâkim bir konumda bulunuyor. Ani uçurumlar ve sert kayalık bir zemine oturan kale, doğal savunma avantajlarıyla etkileyici bir varlık sergiliyor. Bölgenin stratejik kontrolü açısından önemli bir konuma sahip olan kalenin kökenleri ve tarihi bağlamı ise hâlâ bir sır perdesiyle örtülü.
Tarihi bağlamda kale, M.Ö. 9. ila 6. yüzyıllar arasında bir dönemde inşa edilmiş olma olasılığı yüksektir. 8 bin m² alana sahip olan kale 80 metre yüksekliğe sahiptir. Ancak bu yapının tam kronolojisi ve inşa eden medeniyetin kimliği hakkında net bilgiler henüz bulunmamaktadır. Kalede görülen mimari unsurlar, Roma, Bizans ve Orta Çağ etkilerinin bir karışımını yansıtır. Fakat bu değişimlerin kalenin işlevinin zamanla gelişmesinin bir sonucu mu olduğu, yoksa farklı medeniyetler tarafından eklenmiş öğeler mi olduğu belirsizliğini koruyor.
Kemah Kalesi’nin tarihî önemine rağmen, yazılı belgelerin azlığı ve sınırlı arkeolojik buluntular, kalenin gizemini derinleştiriyor. Kale, tarih boyunca bir sığınak mı yoksa bir askerî karakol mu olarak kullanıldığı konusunda tartışmalara açık bir yapıdır. Bununla birlikte, burada yaşamış insanların gündelik hayatı ya da kale içinde gerçekleşmiş olaylar hakkında bilgi veren somut veriler bulunmamaktadır.
Kemah Kalesi’nin hem tarihi hem de stratejik önemi, daha fazla araştırma yapılması gerektiğini işaret ederken, bu tür yapılar Anadolu’nun geçmişine ışık tutma potansiyeli taşımaktadır.
