Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi’nde görev yapan Dr. Öğr. Üyesi Adem Ruhan Sönmez, Erzincanlı küçük yatırımcılar için önemli değerlendirmelerde bulundu. Küçük sermayeye sahip yatırımcıların geleneksel yatırım araçları ve yerel ekonomik fırsatlar arasında doğru seçimler yaparak enflasyona karşı birikimlerini koruyabileceğini belirten Sönmez, özellikle altın ve dövizin güvenli liman olarak görülmeye devam ettiğini vurguladı.
Sönmez,”Halk arasında kabul görmüş bazı yatırım araçları vardır, mesela altın diyelim , yüzyıllardan beri insanlar arasında kendini güvende hissetmek amacıyla tutmuş olduğu bir araç veya bir maden olarak ifade edilebilir.
Altının bu kadar kıymetli olmasının sebebi de şu an günümüzde merkez bankalarının rezervlerinde altın tutması ve bu altın karşılığında para basma işlemine girmelerden kaynaklı bundan dolayı insanlar tarafından kabul görüyor.
Tabii bir de şu var altının yıllar boyunca kaybolmayan bir değeri var grafikleri incelediğimizde mesela altının sürekli mesela bir yükseliş trendi ve hiçbir şekilde bir önceki yılın değerinin altında gerçekleşmediğini görüyoruz aslında bu da insanlar aslında teşvik eden bir şey.
İnsanlar altına yaptıklarını da kaybetmeyecek yani altın yine altındır, hiçbir şekilde pul olmaz düşüncesinin arasında.
Eskiden nenelerimizden gelen bir şey var, her zaman elimde ufak bir birikim olsa bile ne yapar bir bilezik yapar koluna takar, belki bu benim işte kefen param ve bunu bir şekilde kendisinin parasını aslında değerini korumaya çalışır, aslında yatırımcıların yapmış olduğu temel şey ,elindeki mevcut birikiminin değerini korumak .Zamana karşı ,zamanı o enflasyondu, paranın zamanı değeri diyebiliriz .
Paranın zaman değerine göre ,erimesini engellemek amacıyla yapmış olduklarını biliyorlar, şimdi kar ediyor karda şöyle finans anlamında; mevcut enflasyon oranının üzerine bir getiri sağlayabilmiş ise o günkü yatırımdan ise siz kardan bahsedebilirsiniz.,fakat seviyede ise başa baş noktasını yakalamışsınızdır, ne kar etmişsiniz ne de zarar paranın değerini korumuş olursunuz.
DÖVİZİ DEĞERLENDİREBİLRMİSİNİZ?
Bizim genelde Türk halkı dövize çok yönelir, dövizde bir yatırım aracı olarak görülebilir.
Dövizin de şöyle bir riski yani handikapı var ,döviz de bir para birimi olduğundan dolayı şimdi o para biriminde yıl itibariyle, alım gücünün düşme ihtimali de var, bu da göz önünde bulundurmak gerekiyor.
Yine aynı şekilde , grafiklere baktığınız zaman dolarların, euro'nun sürekli bir yükseliş trentlerin içerisinde ,yükselişte olduğunu görüyorsunuz ama bir de bunun enflasyon karşısında mesela TL var . Bugün 100 lirayla aldığımızı bir ürünü yarın 100 liraya alamıyoruz. Bugün sahip olmuş olduğumuz 100 dolarla yani farklı bir ülke için konuşalım Türkiye’de biraz farklı olabilir,kurdan kaynaklı yükselişler ama onunda alım gücü düşebiliyor.Dövizin de böyle bir sıkıntısı olabiliyor.
"Altın ona karşı biraz daha güvenli Liman olarak görünüyor, daha dirençli."
Son dönemlerde borsaya da rağbet oluyor,bu günlerde insanlar borsadan hisse senedi almak ama borsayı da biz şöyle görüyoruz, altında ne yapıyoruz aldığımız zaman bir sürece yayıyoruz aslında getirisini karını, bir günlük ya da bir gecelik hani kar etmek çok fazla beklentimiz yok ama borsada bu işe girildiği zaman ne yapıyorsunuz mantık biraz daha farklı çalışmaya başlıyor aslında yatırımcıda diyor ki ben buraya parayı koydum paramı yatırdım borsaya bir hisse senedi aldım, ben bir sonraki gün %50 para kazanayım 150 kar payı aslında bu şekilde olmuyor, olmaması gerekiyor çünkü beklendiğiniz gibi olamayabiliyor çünkü borsa biraz daha şöyle söyleyeyim tamam dövizde altında bir reel piyasa gerçi ama ,borsa biraz daha değerli piyasa.
Bir ülke ortamında, bir karmaşıklık bir dengesizlik veya bir çalkantı durumunda burada ilk etkilenen borsa oluyor. Yatırmış olduğunuz paranın kaybına ya da altına kadar düşebiliyor, borsa böyle bir sistem. Borsa da tabi ki yatırım beklentisi amacıyla, hisse senedi alınıyor fakat bunu da uzun vadeye yaymak gerekiyor.
Bir şirketin hisse senedini alırsınız bir anda yükselmesini bekleyemezsiniz, veya bir anda yükseliyorsa orada spekülatif bir durum olduğundan bahsedebiliriz aslında.
Buda o hisse senedini bir anda alım gerçekleştiriliyor, ve bir anda bir satış olduğu zaman normal olması gereken değerinden çok altına düşebiliyor.”dedi.
