Nazar boncuğu, çoğu kültürde insanların kötü bakışlardan ve kötü enerjilerden korunduğuna inanılan mavi göz şeklindeki bir tılsım olarak kabul edilir. Yüzyıllar boyunca özellikle Türkiye, Orta Doğu ve Akdeniz coğrafyasında kullanılan nazar boncuğu, günümüzde de hala popüler bir koruma aracı olarak görülmektedir. Ancak nazar boncuğunun tarihi ve anlamı, moda aksesuarı olmanın ötesine geçerek derin bir kültürel mirasa dayanır.
Nazar boncuğu inancı antik Yunan ve Roma'ya kadar uzanır. İnsanların aşırı övgü alması veya hak ettiğinden fazla şansa sahip olması durumunda kötü bakışların kişiyi etkilediğine inanılırdı. Nazar, özellikle görünür bir nedeni olmayan hastalıkları veya olumsuz olayları açıklamak için de kullanılmıştır. Bu inanç, sadece Yunan ve Roma kültürlerinde değil, Yahudi, Müslüman, Hindu ve Budist toplumlarda da yaygındır.
Kötü göz, yani nazar inancı dünya çapında birçok kültürde kabul görmüş bir düşüncedir. Çeşitli toplumlarda nazar, doğrudan kıskançlık veya bilinçsiz bir kötü niyetle insanların üzerine olumsuz enerji yaydığına inanılır. Örneğin, İslami kültürde aşırı övgünün nazara neden olabileceği düşünülürken, Yahudi kültüründe "Keyn aynhoreh!" ifadesiyle kötü gözün etkilerinden korunma duası yapılır.
Nazar boncuğunun mavi renkte olması da tesadüf değildir. Mavi renk, antik Mısır'da yüksek oksit içeren topraklardan yapılan çamurdan elde edilirdi ve bakır ve kobalt karışımı ile fırınlandığında mavi renk oluşurdu. Bu renk, Orta Asya’da Tengri inancı olan gökyüzü tanrısına atfedilmiştir. İlk kez Ege adaları ve Küçük Asya’da cam üretimi geliştikçe, nazar boncuğu mavi göz şeklini alarak bugünkü haline gelmiştir.
Nazar boncuğu, günümüzde yalnızca bir koruma sembolü değil, aynı zamanda moda dünyasında bir trend haline gelmiştir. Birçok ünlü isim, nazar boncuğu aksesuarlarını kullanarak bu sembolü daha da popüler hale getirmiştir. Nazar boncuğu kolye, bileklik veya anahtarlık gibi aksesuarlar, birçok farklı kültürden insanın ilgisini çekmiş, bu sembolün evrensel hale gelmesini sağlamıştır.
Dünyanın farklı bölgelerinde nazardan korunmak için birçok farklı ritüel ve inanış bulunmaktadır. Örneğin, bazı kültürlerde bir bebeğin alnına siyah bir nokta çizilmesi ya da eve asılan nazar boncuğunun kötü enerjiyi geri yansıtması sağlanır. Türkiye’de yeni doğan bebeklere nazar boncuğu hediye edilmesi, bu eski geleneğin modern yaşamda da devam ettiğini gösterir.
Kaynak: BBC, Brittanica, Habertürk
