En basit haliyle öngörülemeyen şekilde hareket eden dengesiz hava olarak tanımlanan türbülans, uçakların uçmasına yardımcı unsurlardan biri olan hava akışının bozulmasına, buna bağlı olarak da sarsıntılara ve ani irtifa kaybına neden olabiliyor. Ancak bu, hava ulaşımı söz konusu olduğunda nadir rastlanan bir şey değil. Bununla birlikte zaman zaman basit yaralanmalara neden olsa da türbülansa bağlı can kaybına pek rastlanmıyor. Fakat son dönemde peş peşe yaşanan şiddetli türbülans olayları, akıllara pek çok soru işareti getirmiş durumda. Hatırlayacağınız gibi geçtiğimiz günler İngiltere’nin başkenti Londra’dan havalanan Singapur’a yol alan bir uçak oldukça korkutucu bir türbülansla karşılaşmış, olayda bir kişi hayatını kaybetmiş, çok sayıda yolcu ise yaralanmıştı. Benzer bir olay kısa süre önce yaşandı. Katar ile İrlanda arasında sefer yapan bir yolcu uçağı, Türkiye semalarında türbülansa girdi, altı yolcu ve altı kabin görevlisi yaralandı. Yani son dönemde şiddetli türbülans vakalarında gözle görülür bir artış olduğu söylenebilir. Peki, ama neden? Uzmanlara göre bu korkutucu hava olayının ardında iklim değişikliği olabilir! Detaylara birlikte bakalım.
Geçtiğimiz salı günü İngiltere’nin başkenti Londra’dan Singapur’a giden yolcu uçağı korkutucu bir türbülans olayıyla gündeme geldi.
Myanmar üzerinde “ani aşırı türbülans” yaşadığı açıklanan uçakta bazıları ağır olmak üzere 43 yolcu yaralandı. 73 yaşındaki bir kişi ise muhtemelen kalp krizi sebebiyle hayatını kaybetti. Olay anına ait görüntüler şiddetli türbülans sebebiyle yaşanan dehşeti gözler önüne seriyordu.
Öyle ki bu korkutucu olay, hava yolu şirketinin İngiltere-Singapur arasında kullanmakta olduğu rotayı değiştirmesine sebep oldu. Ayrıca şirket, emniyet kemeri ikaz lambaları yanarken yiyecek ve içecek servisi yapmama kararı aldı ve ikaz lambaları açıkken mürettebata koltuklarına dönmeleri ve kemerlerini bağlamaları talimatı verdi. Ancak son dönemde dünya genelinde gündeme gelen tek vaka bu değil.
Katar’dan İrlanda’ya hareket eden Qatar Airways uçağının Türkiye üzerindeyken türbülansa girmesi nedeniyle 12 kişi yaralandı
20 saniyeden kısa sürdüğü açıklanan şiddetli türbülansın ardından yaralananlardan 8’i hastaneye kaldırıldı. Evet, türbülans hava ulaşımı söz konusu olduğunda nadir görülen bir olay değil. Üstelik çoğu zaman ciddi yaralanmalara ve ölümlere neden olmuyor. Ancak peş peşe meydana gelen vakalar, ciddi soru işaretleri yaratmış durumda. Peki, son dönemdeki şiddetli vakaların sebebi ne?
Bilimsel verilere göre son yıllarda türbülans olaylarının sayısında artış var
Söz gelimi İngiltere’deki Reading Üniversitesinde görevli meteoroloji uzmanları tarafından yapılan bir araştırma, son kırk yılda Kuzey Atlantik’teki şiddetli vakaların yüzde 55 oranında arttığını ortaya koyuyor.
Bazı bilim insanları türbülans olaylarının iklim değişikliği sebebiyle arttığını ileri sürüyor. Reading Üniversitesinden Paul Williams, konuyla ilgili olarak iklim değişikliği nedeniyle türbülans vakalarının arttığına dair güçlü kanıtlar olduğunu belirtiyor.
Uzmanlar, iklim değişikliğinin beklendiği gibi seyretmesi halinde şiddetli türbülans olaylarında birkaç on yıl içerisinde iki ila üç kat artış yaşanabileceğini dile getiriyor
Bazı bilim insanlarına göre iklim değişikliği havadaki jet akımlarını etkileyerek türbülans olaylarının artmasına neden oluyor.
Şiddetli vakalardaki artışın hava trafiğindeki yoğunluk sebebiyle gerçekleştiğini düşünen uzmanlar da var. Bugün, dünya genelindeki hava trafiği geçmiş yıllara kıyasla çok daha yoğun. Birkaç on yıl öncesine göre çok daha fazla sayıda uçak gökyüzünde yolculuk ediyor. Bazı bilim insanlarında göre bu durum, ister istemez şiddetli türbülans olaylarının daha sık yaşanmasına ve daha görünür olmasına sebebiyet veriyor. Yani şiddetli türbülansların sorumlusu iklim değişikliği mi, sorusuna evet yanıtını veren uzmanlar olduğu gibi hayır diyenler de var.
Uzmanlar türbülansa karşı alınabilecek en etkili önlemin kemer takmak olduğunu ifade ediyor. Daha önce değindiğimiz gibi türbülans sıklıkla görülen ve çoğu zaman ciddi yaralanmalara neden olmayan bir olay. Ancak pek çok insan için oldukça korkutucu. Son dönemde yaşananlar ise endişeleri artırmış durumda. Bu doğrultuda uzmanlar, uçuş boyunca kemerleri bağlı tutmanın türbülansa karşı alınabilecek en etkili önlem olduğunu dile getiriyor.
