İşte İslam Memiş'in bugün kaleme aldığı köşe yazısı:
Gram altın, Temmuz’da yükseliş trendine yine başladı.
Son 1 ayda gram altın 230 lira değer kazandı.
Dün 2 bin 665 liraya kadar yükseldi.
Son 22 yıldır yüzde 7 binden fazla getirisiyle birinciliği elden bırakmayan gram altın, artık tasarruf aracına dönüştü.
Örf, âdet ve geleneklerimizden dolayı altını düğün takısı olarak çok kullanıyorduk.
Ancak düğünlerde çoğunluk TL takmayı tercih ediyor.
Özellikle 0,25-0,50 gram altınlara üretim yasağının gelmesi, örf, âdet ve geleneklerin bitmesinde etkili oldu.
Hayat şartları 0,25-0,50 grama ancak yetiyordu ama onu da bitirdiler.
Fiyat artışları, düğün takıları ve miktarlarında hızlı değişiklikler oldu.
Önceden 5 adet bilezik alan 2 adet, set takım alan kolye, pırlanta alan normal taş, 20 gram alan 10 gram, 22 ayar alan 14 ayar gibi zorunlu tasarrufa döndü.
Türkiye’nin bölgesel altın tercihleri de farklılık göstermektedir.
Yani, Türkiye’nin bölgelerine göre altının ayarı, işçiliği ve talebi farklıdır.
Türkiye’nin batısı 14 ayarı tercih ederken Doğu ve Güneydoğu Bölgesi 22 ayarı tercih ediyor.
Doğu, Güneydoğu Anadolu ve İç Anadolu bölgesi 22 ayardan başka bir şey almaz.
Hatta 14 ayar altına altın bile demezler.
Batıya geldiğimizde 14 ve 8 ayar altınlar ve pırlanta taşlı taklıların tercih ettiği görülmekte.
Karadeniz’de Trabzon örme hasır set takım ve bileklikler tercih edilir.
Karadeniz’de Trabzon hasır almayana kız bile verilmez derler.
22 ayar ürünlerin gramları da ağır işçiliği de.
Mesela; 20 gramlık 14 ayar set takım ile 20 gramlık 22 ayar set takım arasında 17 bin lira fark oluyor.
Ancak toplumda işçilik konusunda yanlış bir algı var!
Diyorlar ki “14 ayar zarar ettiyor, işçiliği daha çok” hayır.
İşçilik dedikleri fark, esnafın yazdığı kâr dır.
O da kişiye göre değişir.
Yoksa işçilik ortalama aynıdır.
Yani, 14’ün 100 milyem işçiliği varsa 22’inde 100 milyemdir.
Doğu, Güneydoğu Anadolu ve İç Anadolu düğün takılarını genelde bilezik olarak takarlar.
Bir de bildiğin takım listesi tutan bir görevlisi vardır.
Ya da kameradan sonradan tespit edilebiliyor.
Batı da herkes imkanına göre ama daha çok nakit tercih ediliyor.
Son yıllarda çarşı pazardan taklit 5 liralık takı alıp takanlar bile var.
Sahte dost edinince sahte takılar kaçınılmaz oluyor:)
Karadeniz’de ise Cumhuriyet Çeyrek altın takarlar.
Darphane’nin ürettiği normal çeyrek altına çeyrek demezler.
Onların çeyreği illa Cumhuriyet Çeyrek olacak.
Ege ve Akdeniz genelde 14 ayar çıtır kolye veya bileklik tercih eder.
Satmasın, kullansın, hatırlasın isterler.
Türkiye’ye artık bir çok ülkeden insanlar yerleşti.
Türkiye’de bir çok Suriye’li kuyumcu mağazası açtı.
Suriye’lilerin altın ayarı 21 ayardır.
Ruslar, Ukrayna ve İsrail’liler ise 18 ayar tercih ediyor.
Türkiye’de altın haritasının kısaca örneği böyle.
Ne demişler “Az veren candan, çok veren maldan”
