Üreticilere müjde! İşlenmeyen arazileri kiraya verilecek
Tarım ve Orman Bakanlığı’nın, 22 Ağustos 2024 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmeliğe göre, Bakanlıkça işlenmeyen tarım arazileri, tarımsal amaçlı kiraya verilecek.
Yönetmelik, hazinenin özel mülkiyetinde veya Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulanan tarım arazileri hariç olmak üzere, mülkiyeti gerçek ve tüzel kişilere ait olan ve üst üste iki yıl süreyle işlenmeyen tarım arazilerinin, Bakanlıkça tarımsal amaçlı sezonluk kiraya verilmesini iş işlemleri kapsıyor.
Tarım ve Orman Bakanlığı’nın, İl ve İlçe Müdürlüklerinde arazi tespit komisyonu oluşturulacak. Arazi kiralama komisyonu, 5403 sayılı Kanunun 8/K maddesi hükümlerince Bakanlıkça kiraya verilecek tarım arazilerinin rayiç kira bedelini tespit etmek ve kiralama işlemlerini gerçekleştirmekle görevli olacak.
İşlenmeyen tarım arazisi, Bakanlık kayıt sistemlerinde nadas veya herhangi bir tarımsal ürün belirterek kayıt altına alınan araziler hariç olmak üzere, hisselik, mülkiyet ihtilafı, parçalılık, tarımsal faaliyete son verilmesi, göç veya başka bir sebeple, içinde bulunulan yılın 1 Eylül tarihi ile bölgelere göre değişen hasat dönemi dikkate alınarak takip eden yılın 31 Ağustos tarihine kadar olan süre içerisinde tarımsal üretim gerçekleştirilmeyen tarım arazilerini, 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu gereği kiraya verilmesini kapsıyor.
Kiralanacak tarım arazilerinin tespiti nasıl yapılacak
Arazi tespit komisyonu, kadastro parsel verileri, uydu görüntüleri, coğrafi Birgi sistemleri, diğer kamu kurumlarından elde edilecek veriler üzerinden yapılacak çalışmalar ver yerinde gerçekleştirilecek arazi kontrolleri ile işlenmeyen tarım arazilerini tespit eder. Tespit çalışmalarına altlık teşkil edebilecek veriler bakanlıkça sağlanacak.
İşlenmeyen tarım arazilerinin tespitinde, içinde bulunulan yılın 1 Eylül tarihi ile bölgelere göre değişen hasat dönemi dikkate alınarak en geç takip eden yılın 31 Ağustos tarihine kadar süre dikkate alınır.
Tarım arazilerinin kiralanması
Arazi tespit komisyonunca kesinleşen işlenmeyen tarım arazileri listesinde yer alan tarım arazileri için rayiç kira bedelleri tespit edilir ve kiralanacak tarım arazileri listesi oluşturulur. Listede kiracıların yetiştirebilecekleri ürün ve ürün gruplarına da yer verilir. Bu araziler, kira geliri arazi maliklerine ait olmak üzere, arazi vasfının değiştirilmemesi ve kiralayan tarafından tarımsal üretimde kullanılması şartıyla Arazi Kiralama Komisyonu tarafından kiralanır.
Tarım arazilerinin rayiç kira bedelinin tespiti
Tarım arazilerinin rayiç kira bedelinin tespitinde emsal olarak kullanılmak üzere, kiralanacak tarım arazisi ile benzer özellikte ve aynı yerleşim yerinde bulunan en az üç adet kiralanmış tarım arazisi tespit edilir. Emsal olarak kullanılacak tarım arazisinin belirlenmesinde akrabalar/hissedarlar arası kiralama, sosyal nedenlerle kiralamalar gibi özel amacı olan kiralama bedellerinin piyasa koşullarını temsil kabiliyetlerine dikkat edilir.
Emsal olarak kullanılacak tarım arazilerinin tespitinde, ikinci fıkrada yer alan hususlara dikkat edilmek koşuluyla; yazılı ve imzalı olmak kaydıyla saha çalışmaları sonuçları, bölgedeki Ziraat Odası, muhtarlık, taşınmaz ticareti yetki belgesine sahip işletme görüşleri, Bakanlık kayıt sistemlerinde yer alan kiralamalar, rayiç kira bedeli içeren 6/12/2012 tarihli ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu uyarınca lisans alan gayrimenkul değerleme uzmanı raporları ve bilirkişi raporları kullanılabilir.
Rayiç kira tespit çalışmalarında destekleyici bilgi olarak kullanılmak amacıyla Hazine arazilerinin kiralama verilerinden faydalanılabilir. Emsal olarak kullanılacak arazilerin kiralanma tarihi ve Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi değişim oranları dikkate alınarak kira bedelleri güncellenir. Güncellenmiş kira bedelleri arazi büyüklüklerine oranlanarak her bir emsal için metrekare bazında birim kira değeri bulunur. Bulunan birim kira değerlerinin ortalaması alınarak ortalama birim kira değeri hesaplanır.
Rayiç kira bedelinin tespitinde kullanılacak ortalama birim kira değeri kiralanacak parselin eğimi, yerleşim yerine, pazara ve yola mesafesi gibi objektif kriterler dikkate alınarak ve gerekçeleri belirtilmek kaydıyla %15 oranına kadar artırılıp azaltılabilir. Rayiç kira bedeli, ortalama birim kira değeri ile kiralanacak parsel büyüklüğünün çarpılması sonucu tespit edilir.
