Astım hava yollarının duyarlılığının artmasına bağlı olarak gelişen kronik bir hastalıktır. Tekrarlayan öksürük ve hışıltı ile karakterizedir. Astımda hem büyük hem küçük hava yolları etkilenebilir. Astım her yaşta görülebilirse de vakaların %30'u yaşamın ilk yılında ortaya çıkar. Son yıllarda tüm alerjik hastalıklarda olduğu gibi astım görülme sıklığı da artmıştır.
Hastalık sıklığında artış nedeni olarak kapalı ortamlarda yaşama, ev tozları ve akarlar gibi ev içi alerjenlere maruziyet sorumlu tutulmaktadır. Astımda hava yollarında daralma ve krizler şeklinde ataklar tipiktir. Astımlı hastalarda bronşlarda mikrobik olmayan iltihap vardır. Buna bağlı olarak bronşlarda salgılar artar, bronş duvarı kasılır ve hasta astım atağı geçirir . Toz, duman, koku, polenler atağı başlatabilir. Astım alerjiye bağlı olabileceği gibi alerjiden bağımsız gelişebilir.
Astımın Nedenleri Nelerdir?
- Ailede astım varlığı
- Solunum yoluyla toz ve kimyasal maddeler maruz kalan meslekler
- Bebeklik döneminde alerjenlere maruz kalma
- Bebeklik döneminde ağır solunum yolu hastalıkları geçirmek
- Annenin gebeyken sigara içmesi
- Yoğun sigara dumanına maruz kalma
Astım Belirtileri Nelerdir?
Astım belirtileri ile kendini hissettiren bir hastalıktır. Astım hastaları ataklar arasında genellikle rahat olur. Astımın tetiklendiği durumlarda bronşlarda ödem ve salgı artışı olur. Buna bağlı öksürük, nefes darlığı ve göğüs ağrısı ortaya çıkar. Şikayetler gece veya sabaha karşı şiddetlenir. Belirtiler kendiliğinden düzelebileceği gibi hastaneye yatış gerektirecek kadar şiddetli olabilir. Öksürük genellikle kuru ve balgamsızdır. Soluk alıp verirken ıslık sesi duyulabilir.
En çok görülen astım belirtileri şunlardır;
- Nefes darlığı
- Öksürük
- Hırıltı
- Gögüs Sıkışması veya Ağrısı
- Solunum Yollarının İltihaplanması
Astımlı Hastalar Nelere Dikkat Etmelidir?
- Özellikle yatak odasında halılar, kilimler, kadife perdeler, peluş oyuncaklar gibi toz tutan eşyalar kaldırılmalıdır. Yatak ve yorgan, yün ya da pamuk yerine sentetik olmalıdır. Çift nevresim kullanmak faydalı olabilir. Çarşaf ve nevresimler, haftada bir 50 derecede yıkanmalıdır. Halılar güçlü elektrikli süpürgelerle temizlenmelidir. Ev ortamı nemli olmamalıdır ve iyi havalandırılmalıdır.
- Alerjik astımı olanlar bahar aylarında araba ve evlerin pencerelerini kapalı tutmalıdır. Evde mümkünse evcil hayvan bulundurulmamalıdır. Polen mevsiminde maske kullanılabilir. Dışarıdan gelindiğinde kıyafetler değiştirilmeli ve yıkanmalıdır. Üzerinde küf ve mantar üremiş eşyalar evden uzaklaştırılmalıdır.
- Astımlı hastalar sigara içmemeli ve sigara içilen ortamlarda bulunmamalıdır.
- Astımlı hastalar solunum yolu hastalıklarına daha kolay yakalanırlar. Bu nedenle her yıl eylül- ekim aylarında grip aşısı yaptırmaları uygun olur. Enfeksiyon durumlarında uygun antibiyotik yanında ilaç dozları artırılır. Soğuk havadan kaçınmak doğru olacaktır.
- Bazı astımlı hastalarda egzersiz astım atağını başlatabilir. Bu nedenle egzersize başlamadan önce solunum yolunu genişletici ilaç almalarında fayda vardır. Tozlu ortamlarda egzersizden uzak durmak gerekir.
- Bazı astımlı hastalarda mide reflüsü bulunur. Mide reflüsü atakları artırabilir. Bu nedenle uygun şekilde tedavi edilmelidir.
- Astım hastalığı çocuk hekimleri, iç hastalıkları uzmanı, göğüs hastalıkları uzmanı ve alerji uzmanı tarafından takip ve tedavi edilebilir.
