Brusella, sığır, koyun, keçi, domuz, köpek gibi hayvanlardan insanlara bulaşabilen bir hastalıktır. Patojen bakteriler vücuda enfekte hayvanın eti, sütü, idrarı veya dışkısı ile doğrudan temas sonucu girebilir. Bu sebeple hayvanlar ya da çiğ et ile çalışan çiftçiler, veterinerler ve mezbaha personeli özellikle risk altındadır. Bruselloz riskini azaltmak için çiğ et ve pastörize edilmemiş süt ürünleri tüketmekten kaçınmak gerekir. Hayvanlarla veya etleriyle çalışırken koruyucu kıyafetler ya da eldiven giymek de önemlidir.
Brusella Nasıl Bulaşır?
Brusella hastalığı insanlara enfekte hayvan ya da hayvan ürünü ile temas sonucu bulaşır. Hastalığın kişiden kişiye bulaşması çok nadir görülen bir durumdur. Fakat emziren annelerden anne sütü yoluyla bebeklerine geçebilir. Brusellanın bulaşma yolları arasında şunlar sayılabilir;
- Pastörize edilmemiş süt veya az pişmiş et gibi hasta hayvana ait besinler yoluyla
- Ciltte bulunan kesik, çizik gibi açık yaralardan hasta hayvanın etiyle temas sonucunda,
- Brusella bakterisi ile kontamine kirli havadan solunum yoluyla
- Göze enfekte hayvan sıvılarının teması ile
- Cinsel temas yoluyla kişiden kişiye (nadiren)
İnsanlarda brusella hastalığına en sık neden olan 4 grup bakteri türü vardır:
- B. abortus. Sığırlardan bulaşır.
- Brusella melitensis. Koyun ve keçilerde bulunur.
- B. Suis. Yabani domuzlarda bulunan bu suş, brusella enfeksiyonlarında en etken bakteri türüdür.
- B. canis. Bu tür bakterilerin enfeksiyonları köpeklerden yayılır.
Ev Köpeklerinden Brusella Bulaşır Mı?
Evde beslenen köpeklerden çok nadiren de olsa B. canis yoluyla brusella bulaşabilir. Fakat bu şekilde bulaşan hastalık genellikle hafif seyreder. Brusella ile enfekte olan köpeklerin çoğundan hastalık başkalarına yayılmaz. Fakat köpeğe ait kan veya diğer sıvılarla direk temas edilirse risk artar. Bağışıklık sistemi zayıflamış bireylere köpeklerden hastalık bulaşma riski daha yüksektir.
Brusella için Risk Faktörleri Nelerdir?
Brusella, erkeklerde kadınlara oranla daha sık görülür. Aşağıdaki risk gruplarında bulunan bireylerin brusellaya yakalanma olasılıkları daha yüksektir:
- Bakteri ile enfekte olan inek, keçi veya diğer hayvanlardan pastörize edilmemiş süt ve süt ürünleri yiyen veya içenler
- Pastörize edilmemiş "köy peynirleri" olarak da adlandırılan peynirlerden tüketenler
- Brusella'nın yaygın olduğu bölgelere gidenler
- Et işleme tesisinde veya mezbahada çalışanlar
- Çiftlikte çalışanlar
- Mikrobiyologlar
Brusella Belirtileri Nelerdir?
Brusella hastalığına yakalanan bireylerin yaklaşık %90’ında herhangi bir belirti görülmez ya da çok hafif belirtiler vardır. Bu grup hastalarda tanı, ancak şüphe üzerine kanda bakteriye karşı oluşan antikorların bakılmasıyla konabilir. Vakaların diğer %10’unda çeşitli belirtiler görülür. Brusellozda görülen genel belirtiler belirsizdir ve genellikle bakterinin vücuda alınmasından sonraki 5-30 gün içinde ortaya çıkar. Görülebilen genel belirtiler arasında şunlar sayılabilir:
- Ateş. En yaygın görülen belirtidir ve genellikle öğleden sonra ortaya çıkma eğilimi gösterir.
- Sırt ağrısı
- Kas ağrıları
- Tüm vücutta ağrı ve sızlama
- İştahsızlık
- Kilo kaybı
- Baş ağrısı
- Gece terlemeleri
- Halsizlik
- Karın ağrısı
Brusella belirtileri zaman zaman tamamen kaybolabilir. Hastaların haftalar ya da aylar boyunca herhangi bir şikâyeti olmayabilir. Bazı bireylerde kronikleşir ve belirtiler tedaviden sonra bile yıllarca devam eder. Kronik brusellozda, artrit (eklem iltihabı), spondilit (omurga eklem iltihabı), endokardit (kalpte iltihap oluşumu) gibi daha ciddi rahatsızlıklar tabloya eklenebilir.
Belirtilerin şiddeti enfeksiyona neden olan bakteri suşuyla bağlantılıdır. B. abortus, genellikle hafif veya orta şiddette belirtilere neden olur, ancak kronikleşme ihtimali daha yüksektir. B. canis belirtileri, B. abortus enfeksiyonuna benzerdir; ancak genellikle kusma ve ishal de hastalık tablosuna eşlik eder. B.suis, farklı organlarda apse şeklinde enfeksiyon alanlarına neden olabilir. B.melitensis, sakatlığa neden olabilecek ani ve şiddetli belirtilerle ortaya çıkabilir.
