Menisküs, diz eklemindeki iki kemik arasında bulunan, yuvarlak ve kıkırdak bir yapıdır. Her dizde iki adet menisküs bulunur: iç menisküs (medial menisküs) ve dış menisküs (lateral menisküs). Menisküsler, diz eklemine destek sağlamak, şok emilimini artırmak ve eklem yüzeyini stabilize etmek gibi önemli işlevlere sahiptir.
Menisküs sorunları genellikle aşağıdaki etkenlere bağlı olarak ortaya çıkabilir:
-
Yaşlılık: Menisküsler zamanla aşınabilir ve yaşlılıkla birlikte daha kolay yırtılabilir.
-
Spor Yaralanmaları: Dizde dönme, bükülme veya aşırı zorlama gibi spor yaralanmaları menisküs yırtılmalarına neden olabilir.
-
Dizdeki Ani Hareketler: Ani diz hareketleri, özellikle bükülme veya çevirme sırasında, menisküs yırtılmalarına yol açabilir.
-
Aşırı Kuvvet: Dize aşırı kuvvet uygulamak, özellikle bükülü durumdayken, menisküs yırtılmasına neden olabilir.
Menisküs sorunları genellikle diz ağrısı, şişlik, kilitlenme hissi veya dizin tutuklu hissi gibi belirtilerle kendini gösterir. Eğer bu tür belirtilerle karşılaşıyorsanız, bir doktora başvurmanız önemlidir. Doktor, fizik muayene, görüntüleme testleri (örneğin, MRI) ve diğer değerlendirmeler yaparak menisküs sorununu doğru bir şekilde teşhis edebilir ve uygun tedavi planını önerir.
Tedavi seçenekleri arasında dinlenme, buz uygulaması, ilaçlar, fizik tedavi ve nadiren cerrahi müdahale bulunabilir. Tedavi planı genellikle menisküs yırtılmasının tipine, şiddetine ve kişinin genel sağlık durumuna bağlı olarak belirlenir. Unutmayın ki, erken teşhis ve tedavi, menisküs sorunlarının daha iyi bir iyileşme şansına sahip olmasına yardımcı olabilir.
Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Op. Dr. Alperen Korucu konu hakkında bilgiler verdi. Menisküs, dizin içindeki kıkırdak dokusundan oluşan C şeklinde bir yapıdır. Her dizde iki adet menisküs bulunur: medial menisküs (diz iç kısmında) ve lateral menisküs (diz dış kısmında). Menisküsler, diz eklemindeki hareketleri destekler, dengeler, darbeleri emer ve stabilite sağlar.
Menisküs yırtılması, genellikle dizin ani bir dönme hareketi, bükülme, düşme veya dizin üzerine aşırı yüklenme sonucu oluşan bir diz yaralanmasıdır. Bu durumda, menisküs dokusu yırtılabilir veya zarar görür. Menisküs yırtılması genellikle ağrı, şişlik, dizde takılma hissi, kilitlenme hissi, sıvı birikimi gibi belirtilere yol açar.
Menisküs yırtılmaları çeşitli şekillerde olabilir:
*Düz yırtık: Menisküsün bir kenarından diğerine düz bir şekilde yırtılmasıdır.
*Dikişli yırtık: Bir kenardan diğerine uzanan bir dikiş benzeri yırtık türüdür.
*Parçalı yırtık: Menisküsün bir kısmının kopması veya parçalanmasıdır.
*Dekompresyon yırtığı: Menisküsün içe doğru yırtılmasıdır.
Menisküs yırtıkları, hastanın yaşına, yırtığın büyüklüğüne, yırtığın yeri ve tipine bağlı olarak tedavi edilebilir. Küçük yırtıklar genellikle dinlenme, buz uygulama, yüksekliği artırılmış olarak bacak dinlendirme, fizik tedavi ve rehabilitasyon gibi konservatif tedavilerle iyileşir. Ancak, bazı durumlarda cerrahi müdahale gerekebilir, özellikle yırtık şiddetli ise, hareket kısıtlılığına veya diğer tedavilere cevap vermiyorsa.
Menisküs yırtıkları, tedavi için birkaç farklı seçenek sunabilir ve tedavi yöntemi yırtığın türüne, büyüklüğüne, hastanın yaşına, aktivite seviyesine ve semptomlara göre belirlenir. Tedavi seçenekleri şunları içerebilir:
*Konservatif Tedavi: Küçük veya orta dereceli menisküs yırtıkları genellikle konservatif yöntemlerle tedavi edilir. Dinlenme, buz uygulama, dizin yüksekte tutulması, anti-enflamatuar ilaçlar (örneğin, ibuprofen gibi), fizik tedavi ve rehabilitasyon bu tedavi seçenekleri arasında yer alır. Fizik tedavi, diz etrafındaki kasları güçlendirmeyi ve esnekliği artırmayı amaçlar.
*Menisküs Onarımı: Eğer menisküs yırtığı, iyileşme potansiyeli olan bir bölgede ise ve yırtık tipine uygunsa, cerrahi menisküs onarımı yapılır. Artroskopi adı verilen minimal invaziv cerrahi bir yöntem kullanılarak, yırtık bölge dikilir veya onarılır. Bu, menisküs dokusunun korunmasına ve genellikle daha uzun vadeli bir çözüme yol açar.
*Meniskektomi (Kısmi Menisküs Çıkarılması): Eğer menisküsün onarılması mümkün değilse veya yırtık çok büyükse, cerrah tarafından yırtık kısmın çıkarılması gerekir. Bu prosedürde, zarar görmüş kısım çıkarılır ve sağlam kısımlar bırakılır. Ancak, bu durumda menisküs dokusunun kaybı olur ve ilerleyen dönemde dizde sorunlara yol açar.
*Yeniden Yapılandırma veya Yama: Bazı durumlarda, yırtığın büyük olduğu ve onarılmasının mümkün olmadığı durumlarda, yeni bir doku (genellikle dış kaynaklı dokular veya sentetik malzemeler) kullanılarak menisküs dokusunun tamamen veya kısmen onarılması veya yeniden yapılandırılması gerekir.
Tedavi seçenekleri arasında artroskopi adı verilen cerrahi prosedürle menisküsün onarılması veya yırtık kısmının çıkarılması yer alabilir.
