Cemil Cahit Saraçoğlu ile Eko-Politik:
Sosyal medya hesaplarımız üzerinden gelen sorulara cevap niteliğinde petrol fiyatları ile ilgili bir bilgi notu:
Rusya'dan yüzde 25-30 indirimli akaryakıt almaya devam ediyor mu ülkemiz? Evet ediyor. Rusya’dan yüzde 27 indirimle petrol ithal ediyoruz
BU KAPSAMDA ŞÖYLE BİR BİLGİ VERİLİM:
Rusya’nın en çok ihracatını yaptığı Ural Petrolü, Ukrayna savaşının ardından ABD ve AB ülkelerinin yaptırımları nedeniyle Brent Petrol karşısında ciddi bir fiyat farkına ulaştı. Bu yılın Ocak ayı başlarında Brent Petrol’ün varil fiyatı 78,57 dolar iken, Rusya’nın Ural petrolündeki fiyat yüzde 52 eksiği ile 37,8 dolar seviyesine kadar geriledi.
Avrupa’nın yaptırımlar kapsamında Rusya’dan alınacak petrol için 60 dolar tavan fiyat koyduğunu belirtelim. Rusya bu tavan fiyatının yarattığı maliyeti düşürmek için, Türkiye’nin içerisinde olduğu bazı ülkelere indirimli petrol satışı yapma yoluyla paçal yöntem geliştirdi. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in emriyle Türkiye, Çin ve Hindistan'a indirimli petrol satışı yapılmaya başlandı.
Bu kapsamda bu yılın Mart ayında Rusya’da yayımlanan The Moscow Times gazetesi, tüm dünyaya 52 dolardan satılan Ural petrolünün, Türkiye'ye yüzde 27 indirimle 38 dolardan satıldığını açıkladı.
Hindistan, Çin ve Türkiye'nin içinde olduğu bu 3 ülke dışında bu fiyata Avrupa ülkeleri ulaşamazken ABD ambargosu sebebiyle ocak ayında Rusya’nın ihracatı günlük 400 bin varilden, yüzde 86’lık bir düşüşle 55 bin varile kadar bir geriledi.
ARAYA ŞÖYLE BİR BİLGİYE DE VERELİM…
Türkiye, 2022 yılı Kasım ayında deniz yoluyla ihraç edilen indirimli Rus Ural petrolünün %15’ini satın aldı. 2022 yılı Kasım ayında Rus limanlarından Ural petrolünün toplam sevkiyat hacmi, Kazakistan'ın transit hacimleri hariç 7,5 milyon ton olarak gerçekleşti.
Yine 2022 Kasım ayında Rus Ural hafif ham petrolü deniz kargolarının %40’ı Hindistan’a gitti. Buna KEBCO olarak satılan Kazakistan petrolünün transit geçişi dahil değil. Ural petrolünün %5'ini ise Kasım ayında Çin satın aldı.
TEMMUZ AYINDA AB TAVAN FİYATI AŞILDI
Ancak Rus Ural Petrolünün varil fiyatı bu yılın 15 Temmuz-14 Ağustos arasındaki 30 günde varil başına 70,3 dolarla Avrupa Birliği’nin uyguladığı 60 dolarlık tavan fiyatın üzerinde işlem görmeye başladı. Söz konusu dönemlerde Brent Petrol’ün varil fiyatı ise 84,2 dolar seviyesinde oluştu.
Rusya Maliye Bakanlığı da 1 Ağustos 2023 tarihinde yaptığı açıklamada Ural Petrolünün ortalama varil fiyatının Temmuz ayında 64,37 dolarla ilk kez AB’nin uyguladığı 60 dolarlık tavan fiyatın üzerine çıktığını bildirdi.
Türkiye indirimli fiyattan Rus petrolünü almasına karşın, yurtiçi bütçe dengesindeki bozulma nedeniyle söz konusu indirimli akaryakıt fiyatlarını vatandaşa yeterince yansıtamıyor.
Hatta geçtiğimiz Temmuz ayında akaryakıt ürünlerinden alınan ÖTV’de aşırı bir artışa gidilmesi gerekmişti. Ancak bu artış bile bütçenin ihtiyacını tam olarak karşılayamamıştı.
Geçtiğimiz günlerde yayımlanan yeni Orta Vadeli Planda (OVP) hazine açığının 1,6 trilyon lira olduğu açıklandı. Bu miktardaki açığın giderilmesi için de akaryakıtta yeni bir ÖTV artışına gidilebileceğini belirtelim.
