Ülkemizde çek genellikle ticari amaçlı kullanılsa da dünyada bireysel olarak kullanımı da son derece yaygın olmaktadır. Türk Ticaret Kanununa göre düzenlenen çekler kıymetli kâğıt niteliği taşımaktadır.
Çek Nedir?
Çekler bir bankaya hitaben yazılmaktadır. Şekli ve geçerliliği ise TTK düzenlenmiştir. Ayrıca çekler ödeme emri niteliği taşımaktadır. Çeklerin üzerinde üç taraf bulunmaktadır. Bu taraflardan ilki çeki düzenleyen kişi yani keşideci olmaktadır. İkinci taraf ise çeki ödeyecek banka şubesi diğer bir deyişle borçlu olmaktadır. Bu ise muhatap olarak geçmektedir. Çek üzerindeki son taraf ise hamil olmaktadır. Hamil ise çeki elinde bulunduran kişi olmaktadır.
Çek Nasıl Kullanılır?
Çeki alan kişi ya da hamil, çekin üzerinde yazan miktarı keşidecinin çalıştığı banka şubesinden tahsil edebilmektedir. Ayrıca hamil başka bankalardan da çeki tahsil edebilir. Bu durumda çekin takasa girmesi gerekmektedir. Takas süresi ise birkaç günü bulabilmektedir. Çekin tahsilinin yapıldığı yer ile keşidenin yapıldığı yer aynı ise bu durumda ödeme süresi 10 gün olmaktadır.
Çek Ödenmezse Ne Olur?
Dünyada çekler aynı gün içerisinde ödemesi yapılsa da, ülkemizde genellikle ticaret hayatı içerisinde kullanıldıkları için vade açmak amacı ile kullanılmaktadır.
Çekler vadenin son günü 16:30’a kadar banka tarafından işlemleri devam ettirilir. Eğer bu saatten sonra hesapta yeteri kadar para bulunmazsa, çekin arkasına çekin karşılıksız olduğu yazılmaktadır. Bu çekler için ise bankalar alacaklıya 2125 TL ödeme yapmaktadır.
Çeklerin ödenmemesi durumunda hamilerin yaptırması gereken bazı işlemler bulunmaktadır. Bunların ilk başında ise çekin ödenmeme sebebinin ve çekin ibraz tarihinin arkasına yazdırılması olmaktadır. Bunların içerisinde en dikkat edilmesi gereken ise bankanın çekin ödenmeme sebebinin ayrıntılı bir şekilde yazılması olmaktadır.
Bankalar ise çeki, çeki kesen kişiye iadeli taahhütlü olarak postalarlar. Hamiller ise ödemenin geçtiği süre için yasal faizi almaya hak kazanmaktadırlar. İhtar yolu ile uyarılan çek sahiplerinin hala çek bedelini ödememesi durumunda ise çekin bedelinin tahsil edilmesi için icra yolu ile tahsil edilmesi için dava yolu açılmaktadır.
Çekin arkasının yazılması ticari sicile zarar vermektedir. Bu sebeple hamillerin tercih etmesi durumunda 10 gün arkasını yazmadan bekleyebilirler.
