Cumhurbaşkanlığının 2025 yılı programında sosyal sigorta sisteminin iyileştirilmesi için yeni çalışmalar yapılacak. Prim tabanı genişletilecek, finansal sürdürülebilirlik ve aktif-pasif dengesi artırılacak.
Sürdürülebilirlik açısından önemli bir gösterge olan aktif/pasif oranı 2022 yılında 2,00 iken 2023'te 1,66'ya düşmüştü.
Emeklilik yaşı değişecek
Sosyal güvenlik sisteminin mali sürdürülebilirliği için, emeklilik yaşı doğuşta beklenen yaşam süresindeki artışla uyumlu olarak belirlenecek ve otomatik ayarlama mekanizmalarına ilişkin çalışmalar yapılacak.
Türkiye'de emeklilik yaşı, 2000'li yıllarda 65 olarak belirlenmişti. O dönemde ortalama yaşam beklentisi ise 68 yıl olarak hesaplanıyordu.
Ancak günümüzde bu rakamın yükseldiği gözlemleniyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, doğuşta beklenen yaşam süresi Türkiye genelinde 77.3 yıl olarak belirlenmişken, bu süre erkeklerde 74.7, kadınlarda ise 80 yıl olarak hesaplanıyor. Bu veriler ışığında, emeklilik yaşının artması kaçınılmaz görünüyor.
Uzun dönemli mali sürdürülebilirliğin de güçlendirilmesini hedefleyen 2025 programında, prim tabanının genişletilmesi için, düşük gelirli esnaf, sanatkâr, çiftçiler ve mevsimlik çalışanlar gibi gruplara özel sosyal sigorta programları ve mikro sigorta programları geliştirilecek.
Evden çalışma sistemine destek
Pandemi ile artan evden çalışma, kısmi evden çalışma, esnek çalışma modelleri sosyal güvenlik sistemiyle uyumlu hale getirilecek.
Aylık bağlama sistemine revizyon
Aylık bağlama sistemi mali yük getirmeyecek şekilde yeniden revize edilecek ve kişilerin daha çok istihdamda kalmasını teşvik edecek.
Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi Yolda
Ayrıca, hükümetin tamamlayıcı emeklilik sistemi (TES) ile ilgili planları da dikkat çekiyor. Ancak, sendikaların kıdem tazminatının bu düzenlemeye dahil edilmesi nedeniyle karşı çıktığı ifade ediliyor. Yıllık programda, otomatik katılım sisteminin (OKS) işveren katkısını da içeren ikinci basamak emeklilik sistemine dönüşeceği duyurulmuş durumda.
Programda ayrıca, yükseköğretim kurumlarına kayıtlı 25 yaş altı öğrencilerin bireysel emeklilik sistemine (BES) katılımlarını teşvik edecek uygulamaların hayata geçirileceği belirtiliyor.
