Bu kanunla birlikte, belirli uyuşmazlık türlerinde arabuluculuk zorunlu hale getirilmektedir. Bu değişiklik de 1 Eylül 2023'te yürürlüğe girecektir. Kira ilişkisinden kaynaklanan uyuşmazlıklar, taşınır ve taşınmaz malların bölüşümü ve ortaklığın sonlandırılması uyuşmazlıkları, Kat Mülkiyeti Kanunu'ndan kaynaklanan uyuşmazlıklar ve komşu haklarından kaynaklanan uyuşmazlıklar için dava açmadan önce arabulucuya başvurulması gerekecektir. Ancak, kiralanmış taşınmazların tahliyesi İcra ve İflas Kanunu'na tabi olarak ilamsız icra yoluyla gerçekleştirileceği için bu kapsam arabuluculuk gerektirmeyecektir. Bu çerçevede, icra mahkemesine yapılan itirazların kaldırılması talepleri ve tahliye talepleri arabuluculuk sürecine tabi olmayacaktır. Ancak bu tür durumlarda, sulh hukuk mahkemesinde dava açılması gerektiğinde arabuluculuk zorunluluğu devreye girecektir.
Kanunla ayrıca, taşınmazların devri veya taşınmazlar üzerinde sınırlı ayni hakların kurulmasına ilişkin uyuşmazlıklarda arabuluculuk süreci düzenlenmektedir. Bu düzenleme de 1 Eylül 2023 tarihinden itibaren yürürlüğe girecektir. Bu tür uyuşmazlıklarda, tarafların yazılı olarak anlaşması ve arabulucunun bu anlaşmayı tutanağa geçirmesi durumunda, 3 ayı geçmeyecek şekilde taşınmaz üzerindeki tasarruf yetkisi kısıtlanacaktır. Bu kısıtlama tapu siciline şerh olarak işlenecektir. Tarafların anlaşamaması veya şerhin kaldırılması durumunda bu şerh 3 ayın sonunda otomatik olarak kalkacaktır.
Arabuluculuk sürecinin sonunda taraflar anlaşırsa, taşınmazın devri veya sınırlı ayni hakların kurulması ile ilgili olarak ilgili yasal düzenlemeler ve prosedürler dikkate alınarak anlaşma belgesi düzenlenecektir. Bu anlaşma belgesinin icra edilebilmesi için mahkeme tarafından onaylanması gerekecektir. Bu onay süreci, taşınmazın bulunduğu yerdeki sulh hukuk mahkemesinde gerçekleşecektir. Mahkeme, anlaşmanın içeriğini, arabuluculuk ve zorunlu icra prosedürlerine uygunluğunu ve yasal gerekliliklere uygunluğunu denetleyecektir.
Ancak icra edilebilirlik şerhi alınması gerekmeyen durumlar dışında, taraflar ve avukatları ile arabulucunun imzaladığı anlaşma belgesi kesin bir belge niteliği taşıyacaktır. Bu, ticari uyuşmazlıklarda avukatlar ve arabulucunun birlikte imzaladığı anlaşma belgesini içermektedir.
