Son dönemde artan kira fiyatlarını kontrol altına almak amacıyla çeşitli tedbirler alınmıştır. Ancak ev sahipleri, yüzde 25 kira artış sınırını aşmak için çeşitli yollar bulmaya çalışıyor. Bu kapsamda yabancı öğrenciler, ev sahiplerinin dikkatini çekmiş durumda. Yabancı öğrenciler, her yıl noterden alınan oturma izinleri için başvurmak zorunda olduklarından, talep edilen yüksek kira artışlarına boyun eğmek zorunda kalabiliyorlar.
İstanbul Valiliği'nin resmi verilerine göre, yükseköğretim kurumlarında 1 milyon 834 bin yerli öğrenci bulunmaktadır. 2022 itibarıyla ise 198 farklı ülkeden gelen 300 binden fazla uluslararası öğrenci eğitim görmektedir. Özellikle öğrenci bölgeleri olarak kabul edilen semtlerde, Avcılar gibi, kiralık odaların fiyatları 4-5 bin TL'den başlamakta, dairelerin kiraları ise genellikle 12-15 bin TL arasında değişmektedir. Beşiktaş gibi merkezi bölgelerde ise kiralar neredeyse 20 bin TL'ye kadar çıkabilmektedir. Öğrenciler, genellikle bu yüksek kiraları paylaşımlı evlerde yaşayarak dengelemeye çalışmaktadırlar.
Gayrimenkul uzmanı avukat Sinan Keskin, son dönemde yabancı öğrencilere yönelik haksız kazanç girişimlerinin arttığına dikkat çekiyor. Keskin'e göre yabancı öğrenciler, kendilerini korumak amacıyla, kira miktarı, ödeme koşulları, ev sahibinin sorumlulukları ve kira süresini içeren detaylı bir sözleşme yapmalıdırlar. Keskin, ev sahiplerinin artık kiracıların kredi notunu dahi talep etmeye başladığını belirtiyor. Ancak bu talebin hukuka uygun olması gerektiğini ve kredi notunun sadece bir rehber olduğunu vurguluyor.
Kira artışlarının temel sebebinin enflasyon olduğunu açıklayan Keskin, inşaat malzemelerinin ve tamirat maliyetlerinin de arttığını, bu nedenle ev sahiplerinin kiraları yükselttiğini ifade ediyor. Ayrıca kentsel dönüşüm çalışmaları ve düzensiz göçün de konut maliyetlerini etkileyen faktörler olduğunu belirtiyor.
Gayrimenkul uzmanı Gamze Özlü ise yeni kiralama işlemlerinde ev sahiplerinin, yasal olmamasına rağmen, istedikleri zaman kiracıları evden çıkarabilmek için taahhütname imzalattığını dile getiriyor. Yabancı öğrencilerin noterden yapılan kontratlarla oturma izni aldığını ifade eden Özlü, ev sahiplerinin bir yıl sonra istedikleri kirayı kabul etmezse kontratı yenilememe tehdidinin olduğunu belirtiyor. Bu durumda oturum izni alamayan yabancı öğrencilerin başka bir yere taşınmak zorunda kalabileceğine dikkat çekiyor.
Özlü, konut üretiminin yetersizliğinin temel sorun olduğunu da vurguluyor. Ülkedeki evlenme ve boşanma sayılarının konut ihtiyacını gösteren önemli parametreler olduğunu belirten Özlü, iç göç hareketlerinin de konut talebini etkileyen faktörlerden biri olduğunu ekliyor.
