Türkiye'de artan enflasyon nedeniyle hayat pahalılığının daha da arttığını belirten uzmanlar, 2024 Mart'ındaki yerel seçimlerin ardından dar gelirli kesimin daha kötü bir ekonomik krizle karşı karşıya kalabileceğini söylüyorlar.
Dr. Ozan Bingöl, yerel seçimlere kadar "anestezik boyutu yüksek" olarak nitelendirdiği dolaylı vergi artışlarının devam edeceğini, ancak asıl sıkı maliye tedbirlerinin seçim sonrasında uygulanacağını belirtti. "Canımız fena yanacak, zamları iliklerimize kadar hissedeceğiz. En büyük mali tedbir olarak, çalışanların maaşlarındaki sınırlamaların artacağını düşünüyorum" dedi.
Bingöl, bütçe açığının çok büyük olduğunu ve bütçenin neredeyse olmadığını ifade ederek, "Orta Vadeli Program'a (OVP) göre önümüzdeki dört yılda toplanması hedeflenen vergi 32.5 trilyon lira, hedeflenen bütçe açığı 7.9 trilyon lira, ödenmesi hedeflenen faiz gideri ise 6 trilyon lira. Bizler daha fazla vergi ödeyeceğiz, onlar daha fazla harcama yapacaklar, ancak bu harcamaları kimin, ne şekilde ve hangi ölçülerde yapacaklar?" diye sordu.
Gelecekte tüketici kredilerinde, banka ve sigorta işlemleri vergisinde, harçlarda, ek gayrimenkul vergisinde ve bazı özel tüketim vergilerinde artışlar olabileceğine dikkat çeken Bingöl, "Çünkü OVP'ye göre bu yıl sonunda bütçe açığının yaklaşık 1.6 trilyon lira olması öngörülüyor. Bu kadar büyük bir açık, vergi artışlarının devam edeceğinin güçlü bir işareti" açıklamasında bulundu. Emeklilere yönelik verilen taahhütlerin maaşlarda yapılan düzenlemelerle karşılanmaması konusunda ise Bingöl, "Yapılacak her artışın bütçede bir karşılığı olması gerekir, aksi takdirde söz vermek mümkün değil. Bu, bütçe hakkının ve Meclis'in görmezden gelinmesi anlamına gelir" dedi.
Akaryakıttaki vergi artışının son iki yılda yüzde 700'e kadar çıktığını belirten Ozan Bingöl, "Akaryakıt vergisi, Hazine'nin kasasına büyük miktarlarda para aktardı. Bu yılın ilk sekiz ayında akaryakıt ÖTV'sinden 75 milyar 921 milyon lira tahsil edildi. 2022'de akaryakıt ve doğalgazdan tahsil edilen ÖTV tutarına ilk sekiz ayda ulaşıldı. Gelecekte yeni artışların da gündeme gelebileceğini göz önünde bulundurmalıyız. Akaryakıt üzerinden alınan KDV'nin miktarı da 35 milyar lirayı aştığı için, 8 ay içinde akaryakıt üzerinden ödediğimiz vergi 110 milyar lirayı geçmiş durumda" şeklinde konuştu.
Bingöl, Eylül ve Ekim aylarında enflasyonun "0" olmasa bile, 2023 yılı Yeniden Değerleme Oranı (YDO)'nın yüzde 55'in üzerinde olacağını ifade ederek, bu durumun 2024 yılında vergi, harç ve cezalara yüzde 55'in üzerinde zam olarak yansıyacağını söyledi. Yüksek YDO'nun vergi ve cezaları artırmanın yanı sıra, 2023 yılının yüksek enflasyonunu 2024'e taşımanın sonuçlarını da doğuracağını vurguladı. Örneğin, 2022'de üç yıl ve üzeri bir pasaport harcı 1.478,30 TL iken, 2023'te 4.943,50 TL'ye yükseldi. 2024'te ise en iyimser tahminle yaklaşık olarak 7.645 lira olması bekleniyor.
